2008, het jaar waarin ‘de crisis ‘ een serieuze zaak is geworden. Voor onze twee projecten gold echter dat ze beiden in een stadium waren waarin een volgende stap genomen moest worden met de daarbij passende investeringen.
In Costa Rica stonden de beide finca’s in Tempatal en La Garita er picobello bij, in juni heeft Finca CODESO zelfs een milieu award toegekend gekregen. Het was dus tijd voor Djolt om aan de slag te gaan met zijn meubels. De eigen bomen zijn er nog niet aan toe om tot meubels verwerkt te worden, maar in de buurt zijn een paar plantages, waar duurzaam en verantwoord gekweekt wordt. Daarmee was toch het ideaal van een ecosysteem voor de meubelmakerij gerealiseerd.

Wat het Koor van de Dom van Kalinignrad betreft gold ook dat gewerkt moest worden aan een volgende stap aangezien Elena, de artistiek leidster van het koor, veel geinvesteerd had in het verjongen van het koor en het uitbreiden van het repertoir. En hoewel het begin 2009 betrof willen we hier al vast vermelden dat het koor uitgenodigd was mee te doen aan een concour in Polen en daarbij een derde prijs in de wacht sleepte. Een bijzondere prestatie bij deelname voor de eerste keer.
We hebben dus alle reden om trots te zijn.
Costa Rica
Ja, het was tijd om de volgende stap naar de meubelmakerij te beginnen, maar wat gaat daar dan allemaal aan vooraf. Het huis was nog niet afgebakken op een gezin met een babytje, voor gasten was geen plaats en die bleven komen.
Besloten werd om de werkplaats, die aanvankelijk als woonhuis bedoeld was af te bouwen zodat er twee kleine woonhuizen zouden komen en er moest een nieuwe werkplaats gebouwd worden.
De oude werkplaats werd studio en is een waar kunstwerk geworden.
De nieuwe werkplaats kon wat eenvoudiger. Een betonvloer en een dak tegen de regen is voldoende en dit tegen het schuurtje aan dat al goed op slot kon. Nu de werkplaats in gebruik is druppelen er de eerste meubeltjes uit. Deze zijn te bekijken op www.codeso.org.

Een milieu prijs
Finca CODESO heeft een award toegekend gekregen van Refugo de vida silvestres (wild life) Chernailles.
Een stichting ter bevordering van milieubehoud.
De prijs is toegekend voor:

Herstel van de ontbosde streken door aanplant van inheemse boomsoorten die met uitsterven worden bedreigd.
Kweken van inheemse boom en fruitsoorten.
Beschermen van drie quebradas/kreken.
Beschermen van wildlife.

We zijn daar natuulijk erg trots op. Erkenning voor het ecopark codeso!

De finca telt 3 quebradas. Het is daarom niet geschikt om te boeren. We hebben maar 1 echte brug, de brug om naar het huis tekomen. Van december tot de eerste regens is de quebrada droog of gevuld met een beetje water, maar als het begint te regenen veranderen ze in woeste stromen. Na een paar uur wordt het wel weer minder, maar in het regenseizoen kan je hier niet met de auto komen. De quebradas zijn mooi, maar erg lastig en daarom is het wel grappig dat we opeens een natuurbeschermings prijs ontvangen voor o.a. bescherming van de quebradas

Soley Design
Intussen is er begonnen met het opbouwen van een collectie voor de artshop Soley Design een initiatief van Kristi. Naast de meubels van Djolt wil Kristi nog een aantal andere kunst artikelen verkopen. Het eerste is Rootbowls. Dit zijn kommen vervaardigd van de wortels van tropische bomen. De wortels of stobbe zijn doorgaans afval en worden verbrand. Het is daarom een erg milieu vriendelijk product. De rootbowls worden gemaakt door een familiebedrijfje in de buut van San José en hebben een exportcertificaat. Deze tropische hout producten mogen dus wel uitgevoerd worden en zijn de moeite waard. ( zie: www.codeso.org)

De kwekerij
De kwekerij wordt met veel zorg en liefde door Oscar onderhouden en uitgebreid. De jacht op zaden en opschot gaat onverminderd voort. In de zomer is het een hele klus om alles nat te houden. Het assortiment is nog niet breed genoeg om de kwekerij met enig tam tam te openen, maar we hebben wel besloten in januari een bord aan de weg te zetten en hier en daar flyers neer te leggen. In een soort vóór stadium. Het terrein van de grote investeerders wordt onderhouden, maar er wordt nog niet gebouwd. Voorlopig zullen er dus mensen van ver moeten komen.
De finca zelf wordt door Oscar opgepoetst tot aan bijna ieder grassprietje. De wilde natuur is dus weg, maar de schoonheid is overweldigend. Wie de kwekerij bezoekt kan natuurlijk een rondje door het park maken. Nog even en dan zetten we bordjes bij de bomen en struiken. De kwekerij is prachtig ingebed in het ecopark.

Social service
De groot investeerders heben een maatschappelijkwerkster in dienst genomen om de
Sociale opbouw en ontwikkeling in gang te zetten ter voorbereiding van hun project.
Ons is gevraagd wat wij kunnen/willen bijdragen.
We hebben aangeboden de tuin rondom de Tempatal school aan te leggen. Het toch al wat kaalogende gebouwtje staat in de brandende zon en er is nu hier en daar wat puin gestort om de ergste modder in het regenseizoen tegen te gaan.
Onze kwekerij zit vol, Oscar kan het met een paar mensen uitvoeren.
Als dit ook voor andere scholen (el Jobo en la Cruz) gedaan moet worden kunnen we dat ook doen, maar dan moet er wel een budjet voor komen. Er zijn nog een paar projecten lopende en die geven ook regelmatig een bijdrage ten gunste van de lokale bevolking.
Bijvoorbeeld de watervoorziening. Het aantal huizen breidt uit, maar de watervoorziening wordt daar niet op aangepast. Ieder jaar is er in de zomer vaker geen water. Wij hebben daarom een tank die gevuld wordt als er water is en water blijft geven ook als de straatwaterkraan dicht is. Een paar grote resorts pompen hun eigen water en laten dat nu ’s nacht stromen naar het dorp. Voor ieder met een tank dus erg behulpzaam, maar de school had geen tank. Daar is voor gezorgd door een gezamelijke actie.

Kaliningrad
Drie maal per jaar maakt het Koor van de Dom van Kaliningrad een tournee door Nederland, Duitsland en Denemarken.
De organisatie daarvan gaat het hele jaar door: Afspraken maken voor nieuwe optredens, visa aanvragen en de praktische zaken regelen die nodig zijn voor het verblijf. Soms betekent dat overleg met oude bekenden, vaak ook pionieren en nieuwe kontakten leggen. Telkens lukt het weer een programma voor elkaar te krijgen. Intussen repeteert het koor in de Dom in Kaliningrad.
De eerste tournee begon met twee optredens in Berlijn, op uitnodiging van zowel het Dibelius Wohnstift (een immens verzorgingshuis dat over tal van faciliteiten beschikt, waaronder een goed ingerichte theaterzaal) en het Dussmann Kulturkaufhaus, een prestigieuze platenzaak/boekhandel in het centrum van de stad met een eigen, al even roemrijk, podium.
Het koor was te gast in een glorieus gastenverblijf. Over onderdak hier geen zorgen. Maar waar het koor verblijft is doorgaans wel een bron van zorgen. Van tijd tot tijd zijn de koorleden op privéadressen te gast. Wanneer dit zo nu en dan gebeurt is dat natuurlijk aardig, maar voor de koorleden is het dikwijls ook een belasting. Het is prettig dat ze vaak regelmatig terug kunnen komen op vertrouwde adressen, in groepsverblijven, waarbij men z’n eigen gang kan gaan zonder “te gast” te zijn. Een vast, goed en gastvrij adres is de “Hof van Axen” in Aalden/Witteveen bij Westerbork. Bij Ton en Coby Schasfoort. Ideaal. Andere adressen zijn de Volkshogeschool van Helnæs, bij Odense, Hotel Benniksgaard in het zuiden van Denemarken en was tot 2008 het gezondheidscentrum “Daidalos” bij Driebergen. Om deze adressen heen worden de optredens gepland. Sinds januari 2008 is “Daidalos” helaas komen te vervallen. Het voormalig klooster is verkocht en heeft nog geen duidelijk nieuwe bestemming. Inmiddels is er voor het midden van het land een vervangende locatie gevonden: het conferentieoord van de PKN tussen Driebergen en Doorn. Ook daar blijkt het te “klikken” en is het koor goed onderdak. Het is nog zoeken naar meer verblijven in het land, waar het koor goed en zeker ook voordelig gehuisvest kan worden en ook regelmatig terug kan komen.
We zoeken vooral in het zuiden van het land en Vlaanderen.

Koor in eigen land
In de zomermaanden treedt het koor op in de Dom, meest korte, optredens voor bezoekers.
Duidelijk wordt echter dat het aantal bezoekers, meest duitse toeristen, afneemt, een trend die al enkele jaren zichtbaar is. De russische, c.q. regionale, overheid doet er weinig aan om het toch al niet florissante gebied voor toeristen aantrekkelijk te maken.
Vzerny Zvon, nieuwe CD
In maart werden de opnames voor de CD “Vzerny Zvon”, met een folkloristisch repertoire, afgerond. Daar werd de Grote Kerk in Emmen voor gekozen: een rustig gelegen kerk met een goede akoestiek, niet ver van Witteveen en dicht bij onze vaste geluidsman, Tom Boerema, van Boerema Geluidstechniek. Alle afspraken daarvoor waren zorgvuldig gemaakt. De apparatuur stond net klaar, het koor had ingezongen en was er klaar voor, toen er, tegen een uur of elf ineens een denderend kabaal van buiten kwam. De Emmense middenstandsvereniging had juist die dag vlak bij de kerk een muziektent opgesteld voor het winkelend publiek waar verschillende lokale muziekgroepen optraden met minstens even veel geluidstechniek als wij in de kerk verzameld hadden. Met een vergunning van de gemeente. Het koor en onze geluidstechnicus hadden geen keus. Inpakken en wegwezen! Later die week zijn de opnames alsnog gemaakt.
Interview 
In september had Dik enkele dagen in Kaliningrad gezelschap van een nederlandse journalist, de Duitsland-correspondent van de Wereldomroep, Laurens Boven, die enkele korte reportages voor Radio 1 maakte in Kaliningrad. Één uitzending ging over “het koor”, de Dom en de projecten waarvoor we via onze concerten geld inzamelen. We bezochten het “Blumhaus”, een klein verzorgingshuis en het schooltje van Prigoradnaya. Door na afloop van concerten te collecteren zamelen we per tournee telkens weer bedragen in de orde van € 2.500. Dit item is via de website van het koor te beluisteren.

Slotwoord
Onze beide projecten geven ons evenzoveel, zorgen als plezier. We blijven voor verrassingen komen te staan en we blijven ons verbazen. Echter na 8 jaar zijn we door verschillende stadia gegaan, van optimisme, teleurstelling, kwaadheid en begrip. Rusland is een andere cultuur dan Costa Rica en beiden zijn ze anders dan Nederland. De cultuurverschillen blijven ons boeien. Je komt er echt pas achter als je met mensen uit andere culturen iets samen doet.

Graag doen we weer verslag van onze ervaringen over 2009,
Tot de volgende keer.
Het bestuur