2009 was een jaar waarin persoonlijke veranderingen een belangrijke rol speelden, maar de beide projecten gingen gewoon door met het vervullen van hun missie.
Verslag “Koor van de Dom van Kaliningrad” 2009

Opnieuw een kleine 75 optredens in, vanuit Rusland gezien, het “buitenland”: Polen, Denemarken, Duitsland en vooral Nederland. En daarnaast de repetities en miniconcerten in de Dom van Kaliningrad. In de thuisbasis, de Dom van Kaliningrad heeft het koor het niet gemakkelijk. Het grote orgel dat daar nu is gebouwd moet de publiektrekker zijn, ook al zijn de veelal Duitse toeristen meer in iets typisch Russisch geïnteresseerd: het koor. De interne gang van zaken in de Dom is voor westerse ogen en oren niet helemaal te doorgronden. Op hoogtijdagen en bij bezoek van belangrijke delegaties wordt er echter vaak een beroep gedaan op het “Koor van de Dom”.

Er waren in 2009 vier tournees. Drie wat langere in maart/april, september/oktober en november/december met 26, 23 en 23 optredens. Het lukt ieder jaar weer om kerken te vinden en te vullen met publiek. Bij bijna ieder optreden wordt ook kort iets over Kaliningrad verteld en na afloop gecollecteerd voor drie projecten: het Blumhaus waarin ouderen een goede verzorging krijgen, Jablonka, waar zwerfjongeren worden opgevangen, twee projecten van de Evangelische Kirche in Kaliningrad en vooral ook het schooltje met internaat in het dorpje Prigoradnaya. Bij iedere westerse tournee wordt gemiddeld € 2.500 verzameld. Het grootste deel daarvan gaat naar Prigoradnaya bij Nesterov, in het oosten van het gebied Kaliningrad. Daar is een goede band met de leidster van de school, Olga Navratinova. Regelmatig ga ik er op bezoek en zie hoe “onze” bijdrage wordt gebruikt voor keukeninrichting, spelmateriaal en achterstallig onderhoud van het pand. Er zijn kozijnen en toiletten vervangen en het dak is gerepareerd. Zo veel maar mogelijk door kleine ondernemers uit de naaste omgeving. De uitstraling daarvan naar het dorp Prigoradnaya is ontroerend. Men waardeert dat er iets voor hun schooltje, voor hun kinderen gedaan wordt en dat corruptie en bureaucratie worden uitgeschakeld. Dat beweegt mensen ertoe om zelf ook te komen helpen.
Eind juli reed freelancerjournalist Michiel Driebergen uit Wageningen (medewerker aan het nachtprogramma op Radio 1, Casa Luna) mee naar Kaliningrad en verschenen er in enkele Nederlandse bladen artikelen van zijn hand over Kaliningrad, het koor, de ondersteunde projecten en Gireloup. Plan is dat hij in 2010 of 2011 weer een keer meerijdt Er reden meer mensen mee, die onder de indruk raakten van de leefsituatie in Kaliningrad. Eén van hen had daar al veel over gehoord, maar verzuchtte na enkele dagen: “het is erger dan wat je vertelde”.
Tijdens het optreden van het koor op 11 maart in Aalten, raakte ik in gesprek met een onderwijzeres van de Christelijke school “De Klimop” in Lintelo. Mevr. Ter Maat. Zij bracht een leuke samenwerking met ons op gang. Op 13 november heb ik de school in Lintelo bezocht en daar de leerlingen over Kaliningrad en Prigoradnaya verteld. Het was verbazingwekkend hoe geïnteresseerd juist de kleinste kinderen waren. In december werd een kerstmarkt gehouden in de school in Lintelo. De opbrengst, € 1.500, kwam helemaal ten goede aan het schooltje van Prigoradnaya. Het is de bedoeling dat twee leerkrachten uit Lintelo daar in 2010 of 2011 enkele dagen te gast zullen zijn.
Op 31 augustus heb ik in Utrecht een korte inleiding gehouden over Kaliningrad, het koor en Gireloup voor een delegatie van de “Balije van Utrecht”, om te zien hoe van daaruit steun gegeven kan worden aan humanitaire projecten in Kaliningrad.

In 2009 heeft het koor van twee kanten financiële steun gekregen om nieuwe kostuums te kunnen aanschaffen. Een van de mensen die het koor in Duitsland steunt, Louis-Ferdinand Schwarz uit Dissen, een “Heimatvertriebene” uit het vroegere Fischhausen deed een substantiële gift, die zo door de Stichting Gireloup werd aangevuld dat er in Kaliningrad ook echt zes fraaie kostuums gemaakt konden worden.
De mogelijkheid gebruik te maken van het logeeradres “De Hof van Axen” in Witteveen/Aalden kwam helaas te vervallen. Daar zijn eerst ingrijpende verbouwingen nodig voor we er weer te gast kunnen zijn. Zowel in oktober als in december is het koor bij mij in huis geweest. Zes Russen in een nederlands huis. Dat is niet altijd gemakkelijk geweest. We zoeken naarstig naar een eenvoudig onderkomen, of beter nog meerdere adressen in het land, waar het koor regelmatig één of meer weken kan verblijven: slapen, de dag doorbrengen, zelf koken en na een optreden vaak laat terug komen.
In mei 2009 bereikte het koor een mijlpaal! De culturele attaché van de Poolse ambassade in Moskou hoorde bij toeval hoe het koor in de Dom optrad. Hij spande zich er meteen voor in om het koor uitgenodigd te krijgen voor het al gevulde programma van het prestigieuze festival voor (orthodoxe) kerkmuziek in Hajnowka bij Bialystok in het oosten van Polen. Dat lukte en het koor trad verschillende keren op in Warschau, Bialystok en uiteraard Hajnowka. Alle communicatie verliep daar in het pools. Elena, de leidster van het koor spreekt pools, en ik doe dat niet. Dat was af en toe lastig. In Hajnowka traden koren op uit Polen (nu begrijp ik dat zo’n 10% van de Polen Poolsorthodox is), Rusland, de Baltische landen, Griekenland, Servië, Bulgarije en Montenegro. Grote koren en kleinere koren als dat uit Kaliningrad. Er was een concours, waar het “Koor van de Dom van Kaliningrad” in één van de categorieën de derde prijs haalde. Taalproblemen zorgden er voor dat ik niet heb kunnen achterhalen in welke categorie “ons” koor die prijs haalde. Duidelijk werd wel dat het eervol was! Na afloop van de officiële concerten werd er ’s avonds uitgebreid feest gevierd. Veel eten en vooral wodka voor een paar honderd gelijkgestemde en –geluimde slavische broeders en zusters. De metropoliet van de poolsorthodoxe kerk hield er in vol ornaat en in het pools een gloedvolle toespraak die erop neerkwam dat iedereen op dit feest en festival tot dezelfde broederschap hoorde en Kosovo voor de Serven was. Daarna werd er aan lange tafels tot diep in de nacht gegeten, gedronken en gezongen. Meeslepende volksliederen.
Voor mij, als de “Bob” van het koor en toch ook een buitenstaander, was het een onvergetelijke ervaring.

Voor 2010 staan weer drie “buitenlandse” tournees op het programma, gaan we ermee door humanitaire projecten in Kaliningrad te steunen en zal ik opnieuw een aantal Nederlanders meenemen naar deze bijzondere enclave.

Costa Rica

In januari is de werkplaats intensief in gebruik genomen. Djolt heeft een serie tafels en krukjes gemaakt. Vervolgens werd gezocht naar een manier om het naar Nederland te vervoeren. Hoe doe je dat? Het was allemaal onbekend en dus weer een heel nieuw avontuur. Ook was er een mooie partij rootbowls ingekocht en daarmee wilden Djolt en Kristi in de tijd dat ze in Nederland zouden zijn een eerste ronde maken om meubels en bowls aan de man te brengen.
Het grootste product was de tafel in opdracht, 240 lang. Daar omheen werd een kist gemaakt met 6 tafels er in genesteld en 6 krukjes en verder 4 dozen met bowls.
De tafels zijn van teak. Het blad heeft een inlay van fineer.
Het was een heel avontuur om de kist vanuit de finca naar San Jose te krijgen en daar via een agency per vliegtuig naar Schiphol en daar weer via een agency naar Gorredijk naar het interieurbouw bedrijf van Arjan Fredriks.
Tijdens hun verblijf zijn er tafels verkocht en alle krukjes en nog een aantal bestellingen geplaatst. De bowls bedoeld om via een webshop te verkopen zijn in consignatie gezet bij de meubelmakerij de ”De drie olmen”.
Eenmaal terug in Costa Rica werd duidelijk dat het voor Kristi niet haalbaar is om in Costa Rica te wonen en ze is terug gekeerd naar San Fransisco, met Evani. Het project Soley Design is daarmee van de baan.
Het plan was een webwinkel voor de bowls te maken. De webshop is er niet van gekomen, maar de nieuwe website wel.
De oorspronkelijke website van Codeso is onderdeel geworden van een uitgebreidere website met een afdeling Woodwork, waarin de meubels van Djolt te bezichtigen zijn, de bowls van Arturo Solano en de beelden van de Costaricaanse houtbewerker Rodolfo Valverde.
www.codeso.org

De 8 hectaren van la Garita zijn vol geplant volgens schema. Onderhoud en tijd zijn nu nog nodig om het experiment, een natuurgebied te creëren met inheemse soorten en productiehout, vorm te laten krijgen. Aangezien het terrein al een aantal grote bomen had en we inmiddels 3 jaar verder zijn, is het nu al een heel mooi natuurgebied met veel begaanbare paden. Voor degenen die geinteresseerd zijn in de autentieke bebossing van Guanacaste is er al veel te zien. We organiseren daarom trips naar dit gebiedje waarbij een rondleiding gegeven wordt.
Om ons project naar een volgende fase te brengen, een groter gebied, dat meer aan zichzelf over gelaten gaat worden, zijn we opnieuw gaan kijken bij de grond die eerder te koop stond. De 50 hectaren. Daarvan was inmiddels 30 hectaren verkocht aan een boer, die begonnen is de bomen te kappen alles plat te spuiten en rijst te planten. Een heel vervuilende activiteit. De tranen springen je in de ogen als je het ziet, maar goed, zo gaan die dingen en zoals Djolt het van de zonnige kant bezag: “ Zo kan iedereen zien, hoe belangrijk ons werk is”! Wat over gebleven was, de andere 20 hectaren hebben we in december aangekocht. Het gebied is jaren onbewerkt gebleven, maar er is meteen begonnen met een “ronda” een pad rondom het terrein. Voor degene die een fikse hike willen kan ook hier een trip voor georganiseerd worden.

De finca in Soley is intussen verder uitgegroeid tot een park waar mensen graag komen kijken. De kwekerij, die ontstaan is uit het kweken van bomen uit zaden is verrijkt met palmen en sierplanten. Het plan is om de kwekerij na de droge tijd te openen voor verkoop.
Inmiddels zijn er jaarlijks terugkomende gasten die een deel van hun vakantie besteden aan houtbewerken in de werkplaats. Dit willen we uitbreiden met een aantal workshops houtbewerken per jaar voor kleine groepen.

Woodwork, Kwekerij, Trips en Workshops voor 2010 zijn te vinden op de nieuwe website:
www.codeso.org

Na negen jaren volgen er vaak in het tiende jaar grote omwentelingen. Dat is ook bij ons het geval, maar daarvan vertellen we pas in 2011