DE KAARTEN OPNIEUW GESCHUD.

In het jaarverslag van 2009 hebben we grote veranderingen aangekondigd. Het werden er nog meer naarmate het jaar vorderde. Hoe stevig staan we na tien jaar? Konden we tegen een stootje?

Costa Rica

Na tien jaar ontwikkeling van ons milieuconcept hadden we veel geleerd over bomen, planten, onderhoud, klimaatverschillen en ook over hoe het in Costa Rica werkt. In de proeftuin groeit en bloeit wat hier geschikt is en wat niet bestand bleek tegen de wind, de droge zomer en de zilte lucht van de zee, tja dat is niet meer. De kwekerij staat vol met ‘sterke planten’ en Oscar (de vaste werker op de finca) heeft een paar stukjes grond in onderhoud, door hem aangeplant en in de hete droge zomer regelmatig van water voorzien.

De grote verandering vond plaats door het vertrek van Djolt. Voor Djolt was leven zonder zijn dochtertje niet te doen. Meubels maken kan je uitstellen, met je opgroeiend kind leven niet.
Maar gelukkig voor hem en voor het project vond hij een goede opvolger in Ulf Halbgebauer.
Ulf is Oostenrijker, woont al negen jaar in de baai, heeft een toeristenbureautje en verzorgt; breng- en haaldiensten naar het vliegveld voor de kitesurfers en trips naar Nicaragua. Hij kende dus al alle inns en outs van de Bahia Salinas. Ulf had een droom en dat is een inkomen generend biologische boerderij te beginnen met eco eieren en eco vlees (stiertjes fokken). En als volgende stap de buurboeren er bij betrekken in een vorm van coöperatie. Dit bleek een buitengewone goede combinatie met het managen van finca Codeso. Hij kon gebruik maken van de grond in la Garita. De bomen groeien daar hard en onder de bomen kun je kippen laten scharrelen. Het nieuwe stuk was goed omheind. De werkers konden voor beide projecten werken, de kosten konden worden gedeeld.De hele omwenteling vond plaats in maart 2010, we zijn nu dus een jaar verder en het verloopt allemaal prima. Ik ben in mei zes weken geweest om de overdracht mee te maken en om de laatste officiële handelingen te verrichten die nodig waren om alle eigendommen van het project onder te brengen in de nieuw opgerichte Constaricaanse onderneming (een SA) Confianza Del Sol.
De Gireloup heeft alle 20 aandelen ter waarde van 30.000 dollar per aandeel. Winst zullen we niet maken en dat is ook niet ons oogmerk, maar we kunnen wel deelname aan ons project mogelijk maken middels de verkoop van aandelen. En ja de Gireloup houdt meer dan de helft in eigen hand.

In de tijd dat Kristi hier was ontstond het plan voor een “art gallery” en een webshop van plaatselijke kunstenaars, ‘Soley design’. Vanaf het begin had dit mijn hart. Eigenlijk was het één van mijn eerste ideeën met betrekking tot fair trade. En hoewel Soley design niet van de grond is gekomen, heeft het me wel de tijd gegeven om goed na te denken en rond te kijken, waar we het dan over hebben en hoe dat commercieel te maken is. Want dat was in dit geval wel echt de bedoeling. (Het Project Codeso is al duurder geworden dan de stichting Gireloup zich kan permitteren.)

Een van mijn eerste ontdekkingen was dat het beeld van overal handwerkers in Latijns Amerika niet klopt. De beelden die toeristenbureaus voorschotelen van borduurwerk, aardewerk, manden vlechten, weven, zijn net zo sporadisch te vinden als klompen, tulpen en klederdracht in Nederland.
In de eerste instantie was dat schokkend. “Is er dan helemaal niets van wat wij cultuur noemen in de zin van handwerk en kunst?” Het lijkt een belediging voor de bevolking.

Mijn onderzoek naar dit gegeven heeft me echter tot de volgende conclusies gebracht.
De beelden die wij hebben over cultuurgoed in midden Amerika zijn beelden van de restanten van de Inca en Maya cultuur en beelden van textiel weven in Guatemala. Dit zijn overleveringen en het zijn geen dynamische kunstuitingen, levend en in ontwikkeling. Dit heet pre Colombiaans.

De conquistadores, hebben de bevolking van midden Amerika volledig geannexeerd. Iedereen spreekt Spaans, iedereen is katholiek. De bezettende Spanjaarden waren soldaten en boeren. Dat is zelden een bijdrage aan kunst en handwerk. De meeste gekolonialiseerde landen in de wereld hebben eigen oude tradities ondergronds kunnen behouden. Dit is niet het geval in Costa Rica, maar zeker ook omdat er nauwelijks een autochtone bevolking was.

Toen ik tien jaar geleden voor het eerst in Costa Rica kwam, was het opvallend dat het erg lastig is om souvenirs te kopen. Als er niets authentiek uit het land komt, wat moet je dan?

Inmiddels is er een souvenir industrie op gang gekomen, hetgeen betekent dat in iedere plek waar toeristen komen precies dezelfde producten te koop zijn. Wat hier wel is zijn mensen die heel graag een vak willen leren. Mensen die werk nodig hebben, de conclusie was dus; dan moet je het design leveren en mensen de techniek leren. Maar het design moet wel aansluiten met laten we zeggen de ziel van het volk. Nu we nog in de gelegenheid zijn om mensen handwerk te laten maken is dit de kans om mooie levende energierijke producten te maken. Handwerk, niet alleen met de hand gemaakt maar ook met het hart. Hecho a mano y corazon!

Een tweede spoor bracht me in contact met het maken van souvenirs en dat is de vraag die ik kreeg van degene die hier het vrouwenwerk organiseert (een Amerikaanse) om een “art”cursus te geven. Ik dacht daarbij aan schilderen en tekenen, maar besefte later dat Amerikanen alle handwerk “art” noemen. Ik heb daarom graag op die vraag gereageerd en ik ben begonnen om technieken te verzinnen voor een vrouwen groep.

Eenmaal in december in Costa Rica aangekomen was het gelukkig voor mij kerst, oud en nieuw, de grote zomervakantie en de fiëstas. Gelukkig voor mij omdat toen dat allemaal voorbij was, 15 februari, ik tijd genoeg had gehad om alles wat ik in Nederland had verzonnen over boord te gooien en opnieuw te beginnen.

Ik leerde dat niemand hier in staat is om een hobby te hebben. Als je iets maakt moet je het kunnen verkopen. Materiaal voor jezelf kopen dat kan niet.

Ik moest dus het aanleren van een techniek meteen verbinden aan een verkoopbaar product. Dit verkoopbare product kan ik echter wel meteen laten maken door een paar vaardige buren die om werk zitten te springen. Carlos voor de hout bewerking en doña Carla en dochter voor het naaiwerk.
En zo hoop ik dat de SA weliswaar niet winstgevend kan worden, maar samen met de kwekerij wel kostendekkend.

Hoe dit verder gaat hoor je volgend jaar.

 

Het “Koor van de Dom van Kaliningrad” in 2010

2010 Was een bewogen jaar voor “het koor”. Om met de belangrijkste gebeurtenis te beginnen: begin oktober werd besloten het koor op te heffen, met ingang van het laatste concert dat op 28 oktober in Zevenaar gegeven werd. In eerdere verslagen werd al beschreven dat het voor het koor in de zomermaanden steeds moeilijker werd. Er komen steeds minder buitenlandse toeristen naar Kaliningrad en voor deze mensen werd het steeds moeilijker het koor te beleven. In de Dom kreeg het nieuwe, immens grote, orgel alle aandacht. Het koor moest uitwijken naar een hoge verdieping in het voorgebouw van de kerk en werd alleen bij grote uitzondering “naar beneden gehaald”. De opbrengst van de verkoop van CD’s was in de zomermaanden de enige bron van inkomsten van de koorleden, en dat leverde hen nauwelijks meer op dan droog brood. Letterlijk. We werden daarom gevraagd voor 2011 ook een zomertournee voor te bereiden, maar zo ver kwam het niet, althans niet tot een tour in 2011. De voorbereidingen voor de zomer van 2011, voor een tour door de streek van Lahn en Moezel in Duitsland, werden stop gezet.

n maart en april waren er nog 20 optredens in Nederland. Soms goed bezocht, soms minder. Alle podiumkunsten hebben met minder bezoekers te maken. In 2010 6% minder bezoekers dan in 2009, valt in de krant te lezen. Dat geldt ook voor het koor uit Kaliningrad. Er werd veel gedaan aan publiciteit. We kregen hulp van publiciste Hettie Van Nes, die het koor in Kaliningrad bezocht en interviewde. Resultaat was een mooi artikel in “Zing Magazine” dat medio oktober verscheen en belangstelling trok bij koor-minded lezers. Dat was ook de bedoeling, maar kwam net te laat.

Op 28 juli was er een bijzonder concert in Zelenogradsk, het vroegere Rauschen, waarvoor het koor was uitgenodigd door de Noord-Duitse “Verein Selenogradsk”, waar goede banden mee zijn opgebouwd. Uit dit concert voor Russen en ook veel Duitsers hoopten we goodwill te halen voor nog meer concerten in de regio rond Elmshorn in Duitsland dan we daar in vorige jaren gaven.

In oktober vertrok het koor voor, wat zou blijken, de laatste tournee. Tevoren hadden twee koorleden afgehaakt. Door de penibele financiële situatie was er in de zomer voor hen geen vervanging gezocht. Eén van de tenoren die vanaf het eerste begin vaker met het koor op reis was, zou het koor in het najaar en tegen de kerst versterken. Er was medio september een goede reeks concerten “in portefeuille”: één optreden voor de Johanitterorde in Mikolaiken in Polen, vier concerten in Denemarken, één in Duitsland en 12 in Nederland. ’t Zat allemaal goed in elkaar en was begin september, zoals gewoonlijk, geverifieerd. Half september leken de plannen te gaan “kantelen”. Van één adres in Denemarken, in Bregninge bij Svendborg, in september nog bezocht voor laatste afspraken, kwam een telefoontje. Een jaar eerder had men het koor daar nog nadrukkelijk gevraagd in 2010 weer op te treden, nu gaf de, uiterst vriendelijke organist aan dat hij, wegens financiële redenen, van het optreden in oktober moest afzien. Ongeveer gelijktijdig kwam het bericht uit Helnaes, waar het koor enkele jaren niet alleen is opgetreden, maar ook gratis kon overnachten in de plaatselijke volkshogeschool, dat men een keer wilde overslaan. Ook daar was begin september nog ter plaatse afgesproken hoe het koor er zou logeren en optreden. Ook in Denemarken heeft men met bezuinigingen te maken. De volkshogeschool krijgt niet alleen minder subsidie, maar ook duidelijk minder aanmeldingen van cursisten. Men had geen keus. Er waren nog maar twee Deense concerten over en er zaten nu niet alleen gaten in het tourneeplan, ook verviel een uitgelezen mogelijkheid om, gunstig gelegen ten opzichte van beide resterende concerten, op een vertrouwde plek, te overnachten. Voor iedere tournee gold de stelregel dat men het liefst dagelijks, met uitzondering van doorgaans de maandag, wilde optreden. Desnoods zonder genoeg te verdienen. Het lukte niet vervangende optredens te organiseren, al leverde onze pogingen die te vinden wel goede kontakten op voor 2011. Het lukte om niet al te dure overnachtingen te regelen in het stadje Faaborg. Al waren de condities daar minder riant dan in Helnaes.

Het koor vertrok, redelijk welgemoed, uit Kaliningrad voor het eerste optreden van de najaarstournee voor een uitgelezen Duits gezelschap. Het concert in Mikolaiken was een groot succes. Er was veel werk verzet voor de voorbereiding daarvan, en het koor kreeg kort daarna verschillende uitnodigingen voor optredens in 2011 en 2012 in Duitsland. De volgende dag vertrok het koor naar een vaste stek bij Berlijn. Daar is vaker overnacht, en zou men nu, gezien de situatie in Denemarken nu een extra dag blijven. Dan werd het hiaat in het programma daar niet zo storend. Na de eerste nacht kwam de “invaltenor” rond koffietijd verontrust naar de koorleidster, Elena Kramarenko, met de mededeling dat hij juist bericht uit Kaliningrad gekregen had dat zijn agenda niet klopte. De man is beroepsmilitair en zingt ook in een militair koor, maar had in het verleden altijd voldoende vrije dagen om met het “Koor van de Dom van Kaliningrad” op pad te kunnen. Nu bleek zijn commandant het niet eens te zijn met zijn afwezigheid en eiste hij zijn onmiddellijke terugkeer naar Kaliningrad. Alternatieven werden snel op een rij gezet en er bleek geen keus. De man moest op stel en sprong in de bus van het koor naar Kaliningrad vertrekken om daar de volgende morgen op appèl te zijn. Met één tenor minder moest het ook lukken een muzikaal verantwoord concert te geven, al klopte het beeld van het koor bepaald niet met de persfoto’s die eerder verspreid waren, met wat trouwe bezoekers rond het koor op hun netvlies hadden en was de term “koor” wat ruim voor de resterende vijf mensen. Er waren twee optredens in Denemarken. Voor een enthousiast publiek. Met het verzoek, dan desnoods met vijf mensen, in 2011 terug te komen. Vanuit Glinde, in Duitsland, waar het koor eerder al twee keer voor een overvolle kerk was opgetreden, kwam gemopper over het feit dat er geen zeven of acht, maar slechts vijf zangers zouden komen. Dat vergde wat masseren, en uiteindelijk was men zeer tevreden over wat dat kleine ensemble bracht. Deze voorgeschiedenis deed het moreel van het koor geen goed. Een slecht zomerseizoen, tegenvallers aan het begin van de najaarstournee. Er waren wat irritaties. Eerder had Elena in kleine kring al te kennen gegeven een punt te willen zetten achter haar zangcarrière. In overleg, en zonder dat andere koorleden daar verder bij betrokken waren of ervan wisten, was er een deadline getrokken. Tot eind 2011 zou zij doorgaan. Wanneer Elena zich zou terugtrekken zou dat ook het eind van het koor betekenen. Plannen maken en denken over hoe nu verder nadat…, dat is nooit aan de orde geweest en was eigenlijk ook geen vraag. Zonder Elena was dit koor eigenlijk ook niet denkbaar. Op zeker moment trok Elena, al aan het begin van de tournee, in Faaborg, de conclusie dat zij niet tot eind 2011 wilde wachten, maar meteen met haar optredens wilde stoppen. Het was duidelijk dat je niet zomaar de stekker er uit kunt trekken. De tournee zou worden afgemaakt, en dat gebeurde.

De tour van november/december 2010 werd afgeblazen. Deze tournee was al volledig voorbereid. Voor verschillende concerten waren niet alleen affiches en flyers verspreid, maar ook al kaartjes voorkocht. Met een amateurkoor uit Limburg waren plannen gemaakt om een gezamenlijk concert te geven, waarvoor men al druk aan het instuderen was. Aan het besluit het koor op te heffen viel niet meer te tornen en, zo zorgvuldig als mogelijk, zijn de plannen voor de kerstperiode teruggedraaid. Op een aantal plaatsen was dat een bittere pil.

Via de concerten is de afgelopen jaren veel geld, ongeveer 2.500 euro per tournee, ingezameld voor een drietal humanitaire projecten in Kaliningrad: het Blumhaus, een verzorgingshuis, Jablonka, opvang van dakloze jongeren in de stad Kaliningrad en het schooltje van Prigoradnaja. Dat stopt nu ook. Het koor viel uit elkaar, maar we kunnen nog zien wat er mogelijk is om geld voor deze projecten te verzamelen. Bij voorbeeld door inleidingen bij organisaties als Lions-clubs en kerken waarmee de afgelopen jaren goede kontakten zijn opgebouwd.

Enkele koorleden zijn in een zwart gat gevallen. Alternatieven hebben ze niet of nauwelijjks en in Kaliningrad bestaan voor hen geen uitkeringen.
Victor Kurda. Via deze site kunnen adviezen voor koren en bladmuziek worden gevraagd. Deze site is voor ons voorlopig nog wat moeilijk toegankelijk, want in het Russisch. Een eerste begin is er en te zien via www.kurdamusic39.ru. Een site die overigens weer verwijst naar de site van Gireloup.

 

fondswerving

We hebben tot nu toe onze projecten gedaan zonder aan verdere fondswerving te doen ook al hebben we ieder jaar het door ons bepaalde budget overschreden. In het licht van dalende koersen en daarop de economische crises leek het bepalen van het te besteden budget zo imaginair dat we gewoon blij waren dat we konden doen wat we wilden doen en we zien wel of het schip strand of gewoon door vaart.

Inmiddels is de situatie duidelijker geworden. De koersen blijven redelijk stabiel, de euro staat nog gunstig ten opzichte van de dollar. Tot nu toe is het budget voor Costa Rica maandelijks in een vast bedrag aan euro’s over gemaakt. Dan hadden ze daar geluk of pech. In de nieuwe situatie is het budjet in dollars bepaald en heeft de stichting dus geluk of pech. Echter de kosten van levensonderhoud in Costa Rica is in 10 jaar verdubbeld! De lonen van de werkers stijgen, echter niet in verhouding met hun kosten van onderhoud waardoor we hen vaker extra kosten betalen.

Alles wijst dus op het project niet duurder laten worden en nu is het vrouwen project er bij gekomen. Het vrouwen project draait nu een half jaar dat heeft 500 euro gekost en zal dus naar schatting 1000 euro per jaar gaan kosten. De vrouwen laten betalen voor het materiaal is geen optie.

Maar ook zullen er extra kosten komen voor bijvoorbeeld een naaimachine en voor het maken van reclame als er ook echt producten uit voortkomen. Een bord voor aan de weg was bijvoorbeeld al een eerste wens.

De optredens van het koor hebben altijd geld opgeleverd, maar nooit genoeg om de balans gelijk te maken. De stichting heeft dus alle jaren een forse bijdrage geleverd om de tournee’s voorgang te doen laten vinden. Die kosten vallen nu weg, maar wat over blijft is waar Dik over schreef, de ondersteuning van het Blumhaus, een verzorgingshuis, Jablonka, opvang van dakloze jongeren in de stad Kaliningrad en het schooltje van Prigoradnaja. De schaal aan de uitgang, een collecte los van de inkomsten van het koor was na ieder concert goed gevuld en leverde 7500 euro per jaar op.

Voor deze beide projecten verzoeken we om een donatie. Op onze website is een donatiepagina, daar staan de verschillende mogelijkheden om te doneren beschreven.

Uit naam van de vrouwen van de Bahia Salinas en de op straat gezette jongeren uit Kaliningrad, hartelijk dank.

Marianne Pluim, Dik Bolkestein, Aldrik van Drooge